Posted by 
Türkiye’nin ilk astronotu Alper Gezeravcı, ISS’te kalacağı 14 gün boyunca üzerinde çalışacağı 13 deneyi plana uygun şekilde uygulamaya devam ediyor.
Gezeravcı, bugün Muş Bilim ve Sanat Merkezi öğrencilerinin önerisi olan ve öğretmenleri Birsen Geçer’in proje yöneticisi olduğu Propolisin Antibakteriyel Etkisi (PRANET) deneyini hayata geçirdi.
Propolis, çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde yaygın olarak kullanılan, haricen kullanılmasında herhangi yan etkisi bulunmayan bir madde olarak biliniyor.
Deneyle, bilim misyonuyla propolis maddesinin mikro yer çekimi ortamındaki bakteriler üzerindeki etkisi araştırılacak. Kontrol ve deney grupları oluşturularak propolisin antibakteriyel etkisi test edilecek, sonuçların yer çekimli ortam ile benzer sonuçlar verip vermeyeceği karşılaştırılacak.
ÖĞRENCİLER TUA’YA KENDİLERİ ULAŞMIŞTI
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Muşlu öğrencilerin deneyinin seçim sürecine dair şu ifadeleri kullanmıştı:
“Biz, mayısta astronot çağrısına haziranda da bir Türk bilim insanının ‘bilim misyonu’ çerçevesinde ISS’e gönderileceğini ve bu konuda bilimsel deney tekliflerinin TÜBİTAK ve TUA’ya iletilmesi için çağrıya çıktık. Lakin bizim bu daveti göndermediğimiz bir ortaokul öğrenci grubu Muş’tan TUA’ya ulaştı. ‘Biz duyduk ki bir Türk vatandaşı ISS’e gidecek ve bilimsel deneyler yapacakmış. Bizim de bir deney teklifimiz var. Acaba bizim deneyimizi de gerçekleştirebilir mi?’ dediler. Bu, aslında Türkiye’nin çocuklarının hayallerinin nerelere ulaştığını gösteriyor. Bizi de hakikaten çok mutlu etti. Belki ISS açısından da ilklerden olacaktır. Alper, 13 deneyi her gün kayıtlar tutarak gerçekleştirecek. Dolayısıyla Alper, zannediyorum, ISS’in en çalışkan astronotu olacak.”
BUGÜNE KADAR 7 DENEY HAYATA GEÇİRDİ
Gezeravcı, ISS’ye ulaştığı günden bu yana 7 deneyi hayata geçirdi.
Astronot Gezeravcı, dün ise TÜBİTAK MAM’dan Prof. Dr. İskender Gökalp ve Bakan Yardımcısı Ahmet Yozgatlıgil’in proje yöneticisi olduğu uzay araçlarının itki sistemlerinin daha verimli hale getirilmesini amaçlayan “gMetal” deneyine başladı.
Ayrıca, Tuz Gölü’nde yetişen endemik Schrenkiella Parvula isimli halofit bitkinin uzay ortamına karşı verdiği fizyolojik ve moleküler tepkileri araştıran “EXTREMOPHYTE” deneyini yapan Gezeravcı, gelecekte uzayda yaşayacak yüksek sayıda insanın ihtiyaç duyacağı besinlerin sağlanması ve kapalı yaşam ortamlarındaki çevresel kontrollere destek vermesi için yeni bitkiler geliştirmeye yönelik ilk adım olan “CRISPR-GEM” ve mikroalg türlerinin uzayda yaşam destek sistemlerinde kullanılmalarının mümkün olup olmadığının araştırıldığı “UzMAn” deneylerine de devam ediyor.
Gezeravcı, uzay ortamında alglerin, karbondioksitten oksijen rejenerasyonu, ek gıda temini, su iyileştirme, yaşam destek alanlarında kullanılmasını araştıran “ALGALSPACE” ve uzayda yaşamaya karşı oluşan hayati tepkimelerin “vokal kord” kaynaklı değişimlerle tespiti ve düşük yer çekimsizliğin sebep olduğu rahatsızlıkların ses frekanslarıyla tanımlanmasını sağlayacak “VOKALKORD” deneylerini de sürdürüyor.
“OKSİJEN SATURASYONU” deneyiyle de yapay zeka desteğiyle verilen havanın oksijen seviyesi hesaplanarak düşük yer çekiminin sebep olduğu farklılıklar ve rahatsızlıkların tanımlanması hedefleniyor.
YENİ DENEY SÖZLÜĞÜ
Türkiye Uzay Ajansı (TUA), Türkiye’nin ilk astronotu Alper Gezeravcı’nın Uluslararası Uzay İstasyonu’nda gerçekleştirmeye devam ettiği 13 deneye ilişkin, yeni “Deney Sözlüğü” yayımladı.
TUA’nın sosyal medya hesabından, “Türk Uzay Bilim Misyonu” etiketiyle, Gezeravcı’nın Uluslararası Uzay İstasyonu’nda yapacağı “Pranet” ve “Extremophyte” deneyine yönelik paylaşım yapıldı.
Muş BİLSEM öğrencileri tarafından hazırlanan pranet deneyiyle, antibakteriyel özelliğe sahip propolisin mikro yer çekimi ortamındaki bakteriler üzerindeki etkisinin araştırılması amaçlanıyor.
Görselde, pranet deneyinde yer alan kavramlar propolis, antimikrobiyal, mikroorganizma, sterilizasyon, mikrobiyal floranın sözlük anlamları paylaşıldı.
Extremophyte deneyine ilişkinde ektramofit, fitomediasyon, regolit, transkriptom, rna sekalansmanın anlamları yer aldı.